Kurumlar vergisi denilen vergi kurumdaki kazançların üzerinden alınan vergi anlamına gelmektedir. Kurum vergisi nasıl hesaplanır konusuna gelinecek olursa, mükelleflerin o hesap dönemi içinde elde etmiş oldukları kurum kazancı üzerinden hesaplanmaktadır. Kurumlar vergisinde diğer vergilerde de olduğu gibi belirli bir ora bulunmaktadır. Kurumlar vergisi, kurumun kazanmış olduğu kazanç üzerinden hesaplanır ve %20 oranında alınmaktadır.
Kurumsal verginin konuları nelerdir?
Kurumlar Vergisi Kanunu adında bir kanun bulunmaktadır ve bu vergi ile ilgili düzenlemeler bu kanun uyarınca düzenlenmektedir. Bu kanunun birinci maddesine göre kurumlar vergisinin konuları şunlardır;
- Kooperatifler
- İktisadi kamu kuruluşları
- Sermaye şirketleri (sermayesi paylara bölünmüş olan komandit şirketler, anonim şirketler, limited şirketler),
- İş ortaklıkları
- Vakıf ya da derneklere ait olan iktisadi işletmeler (sendikalar dernek sayılır ancak cemaatler vakıf sayılır)
Dar mükellefiyet ve tam mükellefiyet ne anlama gelmektedir?
Bu sorular da bu konuyu anlama açısından en az kurumlar vergisi nedir sorusu kadar önem teşkil etmektedir. Dar mükellefiyet, kurumlar vergisinin konusu içine dahil olan kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinin ikisi birlikte Türkiye’de ikametgah etmeyenlerin, sadece Türkiye’de elde etmiş oldukları kazançlar üzerinden vergilendirilmesi işlemidir. Tam mükellefiyet ise, kurumlar vergisi içinde dahil olan kuruluşlardan iş merkezi Türkiye’de yer alan, hem Türkiye içerisinde hem de Türkiye dışında elde etmiş oldukları gelirin tamamını hesaplanarak, bunlar üzerinden vergilendirilme işlemidir.
Kurumlar vergisi beyanı nedir, nasıl yapılır?
Kurumlar vergisi beyannamesi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine yani bu demek oluyor ki iş merkezinin ya da kanuni bulunduğu yerin vergi dairesine verilir. Her mükellef için ayrı beyannameler bulunmalıdır, öyle ki her mükellef vergiye tabi olan kazancının tamamı için bir beyanname vermek zorundadır. Yani mükelleflerin şubeleri, alım satım büro ve mağazaları, ajansları kendilerine bağlı diğer iş yerleri ya da imalathaneleri için bunların bağımsız olan muhasebeleri ve ayrılmış sermayeleri olsa bile ayrı ayrı beyanname verilmemektedir.
Kurumlar vergisi, bu konu hakkında oluşturulmuş Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre beyannamenin verişmiş olduğu vergi dairesi tarafınca mükellef olanların tüzel kişiliği adına; dernekler ile iktisadi kamu kuruluşları ve vakıflara ait iktisadi işletmelerden tüzel kişiliği haiz olmayan kişiler için bağlı bulundukları kamu tüzel kişileri ya da vakıf veya dernek adına, fon ise bu fonun kurucusu adına, iş ortaklarındaysa verginin ödenmesi durumundan müteselsilen sorumlu olmakla birlikte yönetici olarak ya da ortaklardan herhangi birisi adına olmaktadır. Eğer dar mükellefiyete tabi olan yabancı kurumlar vergisi ise o zaman bunların yerine Türkiye’deki temsilcileri ya da müdürleri işlemleri yürütmektedir. Ancak temsilci ya da müdürleri eğer yok ise iratları ve kazançları yabancı kuruma sağlayanlar adına işlemler yapılmaktadır. Kurumlar vergisi, kendisinin bağlı olduğu vergi dairesine beyannamenin verildiği gün adına, eğer beyanname posta ile gönderilmiş ise vergiyi alacak daireye geldiği tarihi izleyen üç gün içinde tarh edilmektedir. Tüm bu bilgiler kurumlar vergisi nedir sorusu hakkında verilebilecek cevaplar niteliğindedir.
Kurumlar vergisine konu olan kazançlar şu şekilde sıralanabilir;
- Ticari kazanç
- Menkul sermaye iradı
- Zirai kazanç
- Ücret
- Serbest meslek kazancı
- Diğer iratlar ve kazanç türleri
Kurumlar vergisi beyannamesinde zarar mahsubu ve gider gösterme işlemleri
İşlemleri yürüten bu kurumların ticari işlemlerinden doğan zararlar, daha sonraki dönemlerde doğacak olan kazançlar üzerinden indirilebilmektedir. Kurumlar vergisi beyannamesinde, her yılla ilgili tutarlar ayrı ayrı gösterilmektedir. Ve bu yıllar beş yıldan daha fazla nakil edilmemek şartıyla daha önceki yılların beyannamelerinde yer almakta olan zararlar kurum kazançlarından indirilebilmektedir. Bu işlemlerin tamamı ise zarar mahsubu olarak adlandırılmaktadır. Vergiye konu olan gelir, safi tutarları üzerinden hesaplanarak vergilendirilmektedir. Gelir Vergisi Kanunu bu konular hakkındaki kuralları düzenlemek amacı ile oluşturulmuştur. Bu kanunun 40. Maddesine göre gayri safi hasılatından bir takım giderler indirilir, bunun neticesinde hesaplanır.
Kurumlar vergisinin ödenmesi
Bahsi geçen kurumlar vergisi, beyannamenin verişmiş olduğu ayın son gününe kadar ödenir. Beyannamenin verilmiş olduğu ayın yirmi altıncı gününün akşamına kadar ödenmeye devam edilmektedir. Ayrıca eğer anlaşmalı bankalar bulunmakta ise, bu bankalar aracılığı ile de ödemeler yapılabilmektedir.
Kurumlar vergisi beyannamesine eklenmesi gereken belgeler ve bildirimler
- Beyannamede bulunan tabloların yeterli olmaması durumu ile ayrıca düzenlenmiş olan liste ve ekler.
- Defter tutmakta olan mükellefler ticari olarak kazanılan kardan mali kara ulaşmak amacı ile yapılan hesaplamayı göstermekte olan bildirim.
- Dar mükellef ortağı bulunmakta olan kurumların bu ortakların unvanları, isimleri ve ikametgah adreslerine ait bilgilerin olduğu bildirim.
- Eğer yabancı ülkelerde ödenmekte olan vergiler bulunmakta ise, bu vergilere ilişkin belgeler.
- Kesinti yolu ile ödenen vergiler bulunmakta ise bu vergilere ilişkin belgeler.
- Ayrıntılı bilanço ve aynı zamanda ayrıntılı gelir tablosu ya da işletme hesabının özet belgesi.
Bahsetmiş olduğumuz kurumlar vergisi beyannamesi internet ortamında yani online olarak (elektronik ortamda) internet vergi dairesi aracılı ile E – Beyanname şeklinde düzenlenebilir ve hazırlandıktan sonra yine internet üzerinden online olarak gönderilebilmektedir. E – Beyanname elektronik ortamda, bu beyannamenin kanuni olarak belirlenen teslim etme süresinin bitmiş olduğu iş günü saat 24.00’a kadar devam etmektedir, bu nedenle 24.00’a kadar internet üzerinden gönderilmesinde hiçbir sakınca bulunmamaktadır.